Halitoza, czyli „oddech, który nie jest akceptowany przez otoczenie” [1], jest przykrym zapachem z ust, który według wielu autorów, dotyka nawet 25% całej populacji. Spowodowany jest wieloma czynnikami, a przykra woń jest efektem lotnych związków siarki w wydychanym powietrzu, co stanowi najczęściej obserwowaną przyczynę halitozy. Skąd obecność lotnych związków siarki w powietrzu, które wydychamy? Najczęściej lokalizacją przyczyny jest obszar głowy – jama nosowa, jama ustna, ucho lub gardło, jednak zdarzają się także przypadki, kiedy nieświeży oddech spowodowany jest schorzeniem ogólnoustrojowym, związanym z problemami żołądkowymi czy płucnymi. Na dzisiaj specjaliści dysponują konkretnymi wytycznymi, na podstawie których mogą w jednoznaczny sposób zdiagnozować halitozę, choć zdarza się także, że konieczna jest pogłębiona diagnostyka [1].

Źródło nieprzyjemnego zapachu

Do najczęściej spotykanych przyczyn pojawienia się nieprzyjemnego zapachu w ustach zalicza się problemy przyzębia lub tez bakteryjny osad na języku. Wydawać by się mogło, że to jedynie estetyczny/ kosmetyczny problem, a mimo to jest on najczęstszym powodem zgłaszania się pacjentów do stomatologa. Jak się okazuje, stosunki międzyludzkie są niezwykle trudne do utrzymania z taką przypadłością – utrudniona komunikacja, obniżona jakość życia. Halitoza i problem nieświeżego oddechu nie jest zjawiskiem nowym, opisywano go bowiem już wielu artykułach, a wzmianki o tym problemie znane są sprzed wieków, jednak dopiero ostatnie 20 lat przyniosło zintensyfikowaną pracę badawczą nad przykrym oddechem i jego przyczynami [1].

Zła higiena, płytka nazębna i kamień oraz rzadkie wizyty u stomatologa składają się na jeden rodzaj przyczyn halitozy. Istnieją także japońskie badania dotyczące powiązań pomiędzy chorobami przyzębia, nalotem na języku a stężeniem lotnych związków siarki. Inni naukowcy zauważyli korelacje pomiędzy paleniem tytoniu a wystąpieniem halitozy. Do jeszcze innych możliwych przyczyn nieprzyjemnej woni w ustach można także zaliczać suchy zębodół, ropne zmiany na przyzębiu, próchnicę, wszelkiego rodzaju bakteryjne lub wirusowa zapalenia. Pomimo że związek pomiędzy tymi stanami a pojawieniem się halitozy został zaobserwowany i stwierdzony, jednak nie ma pewności co do przebiegu procesu, na podstawie którego dochodzi do tego typu efektów [1].

Oprócz czynników pochodzących z okolic jamy ustnej, gardła czy nosa stwierdza się także powiązania pomiędzy zapaleniem oskrzeli, chorobami nowotworowymi płuc czy ropniami w tym obszarze a pojawieniem się halitozy.

Powszechnie uważa się także, że problemy związane z żołądkiem są przyczyną nieświeżego oddechu, co nie jest błędnym spostrzeżeniem, jednak teoria ta nie pozostaje bez wad, gdyż nasz układ pokarmowy jest zbudowany w taki sposób, że niemożliwy jest stały przepływ powietrza pomiędzy żołądkiem a jamą ustną. Lekarze specjaliści wiążą to raczej z problemami w zakresie żołądka, jak uchyłki, przetoki, refluks. Potwierdzona natomiast jest teza o związku pomiędzy zapaleniem błony śluzowej żołądka a halitozą, szczególnie w zakażeniu Helicobacter pyroli, choć sama interakcja nie jest do końca jasna.

W przypadku chorób ogólnoustrojowych o jednoczesnym występowaniu halitozy można stwierdzić w zaburzeniach metabolicznych, marskości wątroby, mocznicy czy cukrzycy. Innym aspektem jest przykry zapach wywołany niektórymi pokarmami, jak np. czosnek czy cebula [1].

Halitoza

Można wyróżnić 3 główne formy – halitozę prawdziwą, pseudohalitozę oraz halitofobię.

Halitoza prawdziwa obejmuje około 90% wszystkich przypadków i cechuje się nieprzyjemnym oddechem wyczuwalnym zarówno przez osobę, która ma z tym problem, jak i przez ludzi znajdujących się w otoczeniu. Zwykle w takiej sytuacji przyczyną takiej woni są procesy gnilne resztek pokarmowych, jakie pozostały w jamie ustnej – wnioskiem tego dochodzi do namnożenia się bakterii w jamie ustnej. Inaczej sytuacja ma się w odniesieniu do halitozy patologicznej, gdzie główna przyczyną nieprzyjemnej woni są zaburzenia związane z prawidłowymi funkcjami tkanek jamy ustnej.

Z pesudohalitozą mamy do czynienia, kiedy sam pacjent twierdzi, że odczuwa u siebie nieprzyjemną woń w ustach, jednak rzekomy zapach nie jest wyczuwalny dla otoczenia.

fot. panthermedia

Halitofobia natomiast odnosi się do pacjentów, którzy przeszli już leczenie halitozy, jednak w swoim przekonaniu w dalszym ciągu ich oddech nie jest świeży [2].