Kieruj się na północny-zachód, jedź prosto i skręć w lewo w ujście zatoki czołowej...

Endoskopowe techniki operacyjne w  połączeniu z nowoczesnymi badaniami obrazowymi zrewolucjonizowały metody operacyjne w  zakresie operacji zatok przynosowych. Wprowadzenie ChNO, która łączy zalety technik endoskopowych i badań obrazowych, umożliwiło uzyskanie trójwymiarowej, trójpłaszczyznowej orientacji anatomicznej w polu operacyjnym. W laryngologii jest kilka struktur, do  których dotarcie niejednokrotnie napotyka trudności.

Anatomia zatok i jej indywidualna zmienność bywa często wyzwaniem dla chirurga. Nawigacja znalazła zastosowanie przede wszystkim w operacjach zatok czołowych, operacjach oczodołu, zatoki klinowej, guzów podstawy przedniego dołu  czaszki ze znaczną destrukcją otaczających  struktur, zwłaszcza w okolicy przebiegu tętnicy szyjnej wewnętrznej czy nerwów wzrokowych.

Wszystkie te powyższe struktury anatomiczne charakteryzują się trudnym dostępem chirurgicznym, dlatego też z pomocą przychodzi system nawigacji. Nie tylko trudny dostęp bywa problemem. Bezpośrednie sąsiedztwo ważnych nerwów, naczyń czy zwojów nerwowych znacznie zwiększa trudność operowania, ryzyko poważnych powikłań np. uszkodzenie tętnicy kątowej przy operacji zatok. Uszkodzenie tych elementów może powodować masywny krwotok, porażenie czy też odnerwienie różnych okolić twarzy. 

Jakie płyną korzyści z chirurgii nawigowanej?

Dla pacjenta decyzja o poddaniu się każdemu zabiegowi, nawet takiemu, który chirurg określił jako „minimalnie inwazyjny”, czy „rutynowy”, jest trudna. To właśnie dlatego zabiegi laparoskopowe są dla nas łatwiejsze do zaakceptowania niż klasyczna chirurgia. Jednak przed każdą operacją plan operacji. Jeżeli powie pacjentowi, że zabieg będzie wspierany nowoczesną technologią, która zminimalizuje wystąpienie komplikacji to znacznie ułatwi podjęcie decyzji. W medycynie obecnie dąży się do zwiększenia bezpieczeństwa procedur medycznych, zmniejszenia powikłań ale także komfortu pacjenta, szczególnie po zabiegu.

Logiczne jest, że im mniejsza traumatyzacja tkanek podczas operacji, tym szybszy powrót pacjenta do pełnej funkcjonalności. Podczas zabiegów trudno uzyskać maksymalna wybiórczość tak aby usunąć jedynie komórki zmienione chorobowo. Jednak, wykorzystanie technik endoskopowych, zwłaszcza przy użyciu opisywanej nawigacji, umożliwia znaczne ograniczenie uszkodzenia  uszkodzenie sąsiedniego otoczenia zmian chorobowych. Oszczędzenie struktur nienaruszonych zmianami patologicznymi znacznie skraca czas rekonwalenscencji.

fot. shutterstock

Dostępność tej metody zwiększa się w Polsce, niemniej jednak większa popularność występuje w krajach zachodnich. Nadal mała powszechność chirurgii nawigowanej obrazem w naszym kraju związana jest z pewnością z kosztami sprzętu ale także brakiem dobrze wyszkolonych operatorów. Odpowiednie szkolenia są zazwyczaj dostępne poza granicą.