Geneza pandemii

Ostatniego dnia 2019 roku, w chińskiej prowincji Wuhan w Hubei, zarejestrowano liczną grupę przypadków zapalenia płuc, których etiologii nie rozpoznano. 9 stycznia 2020 roku CDC zgłosiło zaobserwowanie nowego koronawirusa w układzie filogenetycznym SARS-CoV, podając jego zidentyfikowanie jako przyczynę wyżej wspomnianych przypadków zapalenia płuc.

Dzisiaj cały świat zmaga się z pandemią wywołaną chorobą koronawirusa COVID-19. Wachlarz objawów, jakie mogą się pojawiać w toku przebiegu zakażenia, może być bardzo zróżnicowany: od bezobjawowego niemalże przebiegu aż po przypadki ciężkiego zapalenia płuc, ostrej niewydolności oddechowej, a także wstrząsu septycznego czy niewydolności wielonarządowej. Zgodnie z analizami dotychczasowych przypadków przebieg schorzenia ma charakter łagodny w 80%. Około 14% osób zakażonych przechodzi chorobę w ciężki sposób, a 6% doświadcza krytycznego stanu, który wymaga specjalistycznej interwencji medycznej, w tym często także wentylacji mechanicznej. Zgodnie z obserwacjami dotychczasowego rozwoju pandemii postać ciężka pojawia się głównie u osób starszych oraz osób, które obciążone są innymi schorzeniami oraz o obniżonej odporności organizmu. W związku z tym, że jest to nowo zidentyfikowany wirus, medycyna nie posiada odpowiednich środków leczniczych, które działają kierunkowo. Nie posiadamy także specjalistycznej szczepionki, która mogłaby uchronić przed zachorowaniem populację niezakażoną.

Kanały zakażenia

COVID-19 przenosi się drogą kropelkową: poprzez wdychanie czy osadzanie na powierzchniach błon śluzowych. Wykrywalny jest w próbkach pobranych z układu oddechowego, kału oraz we krwi. Opieka medyczna nad osobami zakażonymi jest o tyle trudniejsza, że na tę chwilę nie ma wystandaryzowanych procedur, które mogłyby dać wysokie prawdopodobieństwo ochrony przed zakażeniem w kontakcie z pacjentem chorym [1].

W związku z kontrolą zakażeń i zapobieganiu rozprzestrzeniania się wirusa zaleca się, by każda osoba, która ma objawy ze strony układu oddechowego, powinna skontaktować się z placówką medyczną w celu uzyskania porady medycznej telefonicznie lub z wykorzystaniem Internetu.

ECDC, czyli European Centre for Disease Prevention and Control, monitorując sytuację na bieżąco, wydaje zalecenia dotyczące schematów postępowania zarówno do ogólnego stosowania, jak również dla niemedycznych i medycznych placówek [1].

Segregacja pacjentów

W pierwszej kolejności najważniejsza jest segregacja pacjentów – temu właśnie służy pierwszy kontakt, zwykle w podstawowej opiece zdrowotnej lub w nagłych przypadkach. Najważniejsze jest to, by personel medyczny: pielęgniarki i lekarze, a także personel administracyjny, który ma kontakt z pacjentem, powinni być poinformowani o aktualnej sytuacji epidemiologicznej w kraju i na świecie dotyczącej COVID-19.

Bardzo istotne jest przeprowadzenie wywiadu wstępnego, dotyczącego objawów, jakie pacjent ma oraz danych o wszelkich czynnikach ryzyka, które mogły się przyczynić do wywołania infekcji. Kolejnym etapem postępowania jest udzielenie pacjentowi informacji o sposobie postępowania, jaki powinien być przez niego wdrożony, po czym, jeśli istnieje prawdopodobieństwo zakażenia koronawirusem, konieczne jest dokonanie odpowiedniego zgłoszenia celem przekazania informacji o pacjencie, którego należy objąć pogłębioną diagnozą. Ważne jest także odpowiednie zaopatrzenie pracowników opieki medycznej w aparaturę, sprzęt, a także środki ochrony osobistej (PPE), co ma służyć zapewnieniu odpowiedniej ochrony przed zakażeniem.

fot. panthermedia

Wyżej opisane procedury mają stanowić gwarant oceny ryzyka i dać możliwość szybkiego reagowania w kontekście zdefiniowanych, najnowszych przypadków [1].